6. Communicatie stap voor stap
Na een lange aanloop over de specifieke achtergrond van de belevingswereld van ouderen en zaken waar ze gevoelig voor zijn, zetten we stap voor stap op een rij hoe u effectieve communicatie maakt.
De 5 W’s
Elke communicatie-uiting bevat de volgende informatie, samengevat onder de 5 W’s:
- Wat wordt er georganiseerd of wat wilt u benoemen? Wilt u dat mensen mee gaan doen aan een beweegtraining, een voedingsadvies, een koffieochtend? Of wilt u ze bewust maken van iets? Of enkel informeren? Wees duidelijk en bewaak de focus.
- Voor wie is het bedoeld? Mannen of vrouwen, een bepaalde leeftijdscategorie, al dan niet geoefend, et cetera. Wees zo duidelijk of zo breed mogelijk, zodat veel mensen zich kunnen herkennen.
- Waarom is het belangrijk? Motiveer uw lezer, wat steekt die er van op?
- Waar is uw activiteit? Waar is informatie te vinden?
- Wanneer is het? Wat is de datum, aanvang, hoe lang duurt het?
Veel voorkomende valkuilen:
- Organisaties hebben de neiging eerst over zichzelf te beginnen. Het is begrijpelijk en komt vaak voort uit trots en afzenderschap, maar toch: niet doen. Richt u direct tot uw lezer en maak duidelijk wat er voor hem of haar te halen valt. Wie of wat u bent en waar u voor staat als organisatie kunt u later alsnog vertellen.
- Voor veel professionals in de wereld van overheid, zorg en welzijn is de verleiding groot om jargon te gebruiken. Vaak geheel onbewust, het is net als bij je favoriete geurtje: Je gebruikt het overvloedig, je omgeving valt bijna flauw en zelf ruik je het nauwelijks. Let daarom extra op en stel jezelf bij je tekst bijvoorbeeld de vraag: begrijpt mijn laagopgeleide oude buurman wat ik heb opgeschreven?
- Vaak bent u zelf heel enthousiast over uw plannen, maar enige terughoudendheid is op zijn plaats: ervaren de ouderen dat ook gelijk zo? Neem ze stap voor stap mee in uw verhaal of doelstelling en schrijf het zó op, dat het over hén gaat, en niet over u.
- Schrijf vanuit de belevingswereld van de oudere en betuttel hen niet.
Bepaal uw doelgroep
Denk goed na over wie u wilt bereiken. Wat zijn de specifieke kenmerken van ‘uw’ ouderen, wat zijn de risicofactoren die u moet vermijden, wat zijn de belemmerende gedachtes? Om hoeveel mensen gaat het? Hoe kunt u hen - dus - het beste bereiken?
Wat is uw boodschap?
Wat wilt u bereiken? Probeer dat samen te vatten in één zin, waardoor uw oudere lezer of kijker of luisteraar zich aangesproken voelt. Benoem daarnaast ook wat u wilt wat hij of zij gaat doen met uw informatie. Alleen de informatie tot zich nemen? Zich bewust worden van bijvoorbeeld de waarde van meer bewegen? Of ook meedoen aan een activiteit? Anderen meenemen naar die activiteit? Breng uw boodschap en de verwachte actie zo duidelijk mogelijk naar voren!
Het project Samen eten doet precies wat het belooft: samen eten in de wijk. De beelden
van fotograaf Sabine van Erp zijn een schot in de roos. Zó vertaal ‘samen eten’ naar
gezelligheid en plezier en stimuleer je mensen om langs te komen.
Gebruik een aantrekkelijk beeld
Stel, u maakt een foto van een groep. Wat gebeurt er vervolgens? Iedereen kijkt eerst hoe hij er zelf op staat. Herkent u dat? Dat geldt ook voor communicatie: uw beoogde doelgroep wil zich erin herkennen.
Weet u nog? Alle communicatie is gevoel en iedereen zoekt in een fractie van een seconde herkenning: dit is iets voor mij. Denk daar dus goed over na en zoek een plaatje dat uw doelstelling onderstreept.
Voorkom toeters en bellen
Zorg ervoor dat uw communicatiemiddelen de juiste sfeer ademen: Het is gezond, vitaal, positief, samen, gezellig, eenvoudig om mee te doen, je steekt er wat van op, et cetera.
Voor alle teksten geldt: hoe korter hoe beter en hoe minder afleiding hoe beter. Bewaak uw boodschap: dit is wat ik wil zeggen. Punt.
U wilt vanuit uw organisatie vaak heel veel vertellen. De kunst is juist om alleen de kern te
benoemen. Deze website van Sociale Benadering Dementie is een indrukwekkend
voorbeeld: to the point, geen woord te veel en licht van toon (op een zwaar onderwerp).
Kies de juiste communicatiemiddelen
De meeste ouderen houden van drukwerk. Ze lezen ook vaak nog een lokale en regionale krant, dus daar liggen kansen voor een hoog bereik. Zorg voor een aantrekkelijk verhaal, liefst van een deelnemer en verbind er een actie aan: schrijft u zich nu in, met korting!
Flyers lenen zich goed voor een buurtgerichte aanpak en verspreiding van deur tot deur, bijvoorbeeld in een seniorenflat. U kunt ook laagopgeleide ouderen altijd met drukwerk bereiken (in tegenstelling tot online, waar lang niet iedereen actief is) op voorwaarde dat uw boodschap voor iedereen begrijpelijk is.
Ga voor een goed formaat, maak uw flyer of brochure niet te klein en priegelig en zorg voor duidelijke typografie en heldere contrasten.
Vergeet ook de brief niet, goedkoop en herkenbaar, maar houd het kort, met duidelijke alinea’s en tussenkopjes.
Foto’s en filmpjes doen het goed op social media, zoals Facebook. Ze mogen best informeel zijn, maar vraag wel even aan de deelnemers of het oké is dat u hen vastlegt. Of laat een professionele filmer het werk doen, het leidt vaak tot een mooier en duurzamer resultaat.
Hoe dan ook, de meeste informatie bereikt ouderen van mond tot mond, zorg dus altijd voor een goed verhaal!
Wilt u meer weten? Lees dan het boek 'Ik ben niet eenzaam'. Het handboek over eenzaamheid en ouderencommunicatie van Alet Klarenbeek. Zij schreef ook alles wat u net las over ouderencommunicatie. Het boek geeft naast achtergrondinformatie over ouderen en eenzaamheid veel handige tips op het gebied van ouderencommunicatie (www.aletklarenbeek.nl). Wilt u uw ervaringen delen of advies over ouderencommunicatie? Neem vooral contact met ons op via expertteamouderen@ggdfryslan.nl.
Niet alle documenten op deze pagina zijn digitaal toegankelijk. Komt u een document tegen dat niet digitaal toegankelijk is, maar wilt u deze wel graag lezen? Neem dan contact met ons op via info@friesepreventieaanpak.nl.