1. Fitaal Wiis Model
Het Fitaal Wiis Model geeft GGD’s en gemeenten richting om aan de slag te gaan met preventieve ouderengezondheidszorg en interventies, gericht op meer vitaliteit, een gezonde, veilige oude dag en minder eenzaamheid. Centraal in het model staan de drie belangrijkste factoren voor vitaliteit bij ouderen: Voldoende beweging, gezonde voeding en de mate waarin ze sociaal actief zijn.
Deelgebieden
In samenwerking met FAITH research heeft het expertteam gekeken hoe in de kern de drie centrale factoren (bewegen, voeding en sociaal actief zijn) van invloed zijn op het leven van ouderen. Als u deze wilt beïnvloeden door middel van preventie, bijvoorbeeld met activiteiten, interventies of informatie, dan moet u om te beginnen aandacht geven aan de volgende deelgebieden:
- de fysieke omgeving van ouderen
- voorlichting & advies
- de manier waarop de medische omgeving is georganiseerd
- de sociale omgeving van ouderen.
Denkrichtingen
In de buitenste schil van het model staan vier denkrichtingen, die de effectiviteit en het draagvlak van activiteiten en interventies verhogen. Deze zijn hoofdzakelijk gebaseerd op standpunten van met name de ouderen zelf en andere stakeholders. Hoe kijken ouderen naar het eigen leven en hoe kunnen zij het beste worden benaderd? Op basis van alle uitkomsten pleiten we voor het gebruik van het waardeerperspectief en het concept positieve gezondheid. Ouderen vormen een waardevolle generatie binnen onze maatschappij en zijn tot meer in staat dan vaak wordt gedacht. We willen er dan ook voor waken om ouderen te betuttelen. Gebruik hen juist als startpunt en werk met hen samen!
Het waardeerperspectief
We kunnen ouderdom herwaarderen en daarmee de maatschappij én ouderen een dienst bewijzen.
Er wordt doorgaans op twee te beperkte manieren naar ouderdom gekeken. Aan de ene kant het 'verval perspectief' waarbij ouderdom wordt gezien als een onherroepelijk proces van verval en achteruitgang. Aan de andere kant het 'trotseer perspectief', dat goed ouder worden gelijkstelt aan zo lang mogelijk jong blijven. Beiden zetten ouder worden dus af tegen jonge maatstaven: U moet zo lang mogelijk jong, vitaal en beweeglijk blijven.
Deze negatieve zienswijzen internaliseren we al van jongs af aan - althans, in de westerse wereld - en ze hebben een negatief effect op het zelfrespect en de gezondheid van ouderen. Beide zienswijzen zijn schadelijk, omdat ze ouderen beperken in hun mogelijkheden naar eigen goeddunken en capaciteit het leven in te richten. Door de negatieve blik op ouder worden zien we ook de potentie van ouderen niet, en dat is zonde. Nu we ouder én gezonder oud worden is deze zienswijze niet langer houdbaar, zo ziet ook de Raad voor de Volksgezondheid (1).
We hebben er een levensfase bij gekregen. Dat nodigt uit om een derde, positieve zienswijze op ouder worden toe te voegen: het waardeerperspectief. Hierbij wordt de derde levensfase gezien als een fase van persoonlijke groei, waarin iemand ‘kan worden wie hij of zij is’. Een oudere kan proberen een goed leven te leiden, te midden van anderen, een leven dat klopt met wat hij of zij belangrijk vindt en waarin hij of zij het beste uit zichzelf kan halen, binnen de omstandigheden. De een trekt er op uit, de ander is meer gericht
op het levenseinde en afhechten. Weer anderen gaan gewoon door met wat ze altijd al deden, leven van dag tot dag, niets bijzonders. Het is binnen het waardeerperspectief belangrijk dat iemand zich bewust is van de levensfase en er voor probeert te gaan.
Niet alle documenten op deze pagina zijn digitaal toegankelijk. Komt u een document tegen dat niet digitaal toegankelijk is, maar wilt u deze wel graag lezen? Neem dan contact met ons op via info@friesepreventieaanpak.nl.