Ministerie van VWS bezoekt Fryslân

Hoe versterken we samen de Friese Mienskip en zetten we preventie centraal in de overgang van zorg naar gezondheid? Met die vraag kwamen op woensdag 12 februari ruim zestig bestuurders en beleidsmakers uit de zorg- en welzijnssector bijeen in Oenkerk. Tijdens het werkbezoek van Marjolijn Sonnema, directeur-generaal Volksgezondheid (DGV) bij het ministerie van VWS, stond de samenwerking binnen het Friese Integraal Zorgakkoord (FrIZA) centraal en werd ingezoomd op de brede preventie-opgaven die wij vanuit de Friese Preventieaanpak als dé regionale preventie-infrastructuur van Fryslân oppakken.

Samen in gesprek over maatschappelijke opgaven
Tijdens het werkbezoek kwamen diverse belangrijke thema’s aan bod. Onder leiding van dagvoorzitter Daniël Pit kregen de aanwezigen een inkijkje in wat Fryslân al doet om de beweging van zorg naar gezondheid te realiseren. Na een welkom van Pieter van der Zwan (wethouder gemeente Smallingerland, namens FrIZA-gemeenten) en Lineke Kleefstra (directeur Publieke Gezondheid, GGD Fryslân), kwamen de volgende thema's ter sprake: 

• Het versterken van de Mienskip in Trynwâlderein: Voorzitter Hetty Sibma en dorpsondersteuner Marianne Koetsier deelden hoe het burgerinitiatief Trynwâlderein ouderen verbindt met dorpsbewoners via vrijwillige verbinders. Welzijn en wederkerigheid staan hierbij centraal. Dankzij de inzet van Marianne als dorpsondersteuner is de samenwerking met de formele zorg verbeterd en worden ook complexere vraagstukken opgepakt.
• Opgave Mentale gezondheid en veerkracht: Marianne Poelman (wethouder Sûdwest-Fryslân en bestuurlijk trekker van deze opgave) schetste de ontwikkelingen die nodig zijn om de mentale gezondheid in Fryslân te versterken. Titia van der Ploeg (beleidsadviseur Sûdwest-Fryslân) lichtte de transformatieaanvraag toe, waarbij een wijkgerichte aanpak centraal staat. Het doel? Preventie in elke gemeente en adequate zorg voor wie dat nodig heeft, wat uiteindelijk leidt tot minder mentale problemen en minder vraag naar hulp en ondersteuning.
• Hoe is FrIZA georganiseerd?: Sander van Bochove (zorginkoper Zilveren Kruis, regiocoördinator IZA Friesland) en Marieke van den Heuvel (strategisch adviseur gemeenten De Friesland) gaven inzicht in de opgaven waar Fryslân voor staat, de samenwerkingsstructuur en de rol van zorgverzekeraars.
• Meer aandacht voor preventie: de brede preventie-opgaven: De Friese Preventieaanpak (FPA) vormt de basis voor alle preventieve inzet binnen FrIZA. Marieke Vellinga (wethouder Vlieland en voorzitter FPA) benadrukte dat er binnen een brede samenwerking wordt gewerkt aan gezondheid, welzijn en gelijke kansen voor iedereen: lyts, jong, grut en wiis.
• Opgave Gezond Ouder Worden: Om de ouderenzorg duurzaam te maken, wordt ingezet op zorgcoördinatie, het programma WOZO en digitale zorg binnen de Krachtig Verbindende Regiovisie (KVR). Bert Bokma (zorginkoper De Friesland en kartrekker van deze opgave) lichtte successen toe, zoals een 75% lagere werkdruk door gezamenlijke triage. Samen met de Friese Preventieaanpak stimuleert de KVR zorgzame gemeenschappen, waarbij zorgorganisaties minimaal drie interventies organiseren om zelfstandig wonen te bevorderen.

Ter afsluiting vond een interactieve carrousel plaats, waarin deelnemers actief meedachten over concrete initiatieven zoals Welzijn op recept, samenwerking rondom de Gezondere sportomgeving (NIX18), Mentale gezondheid en de Kenniswerkplaats Gezond Fryslân.

Fryslân voorop in preventie en sociale basis
Marjolijn Sonnema, Aiko de Raaf (kwartiermaker IZA, Ministerie van VWS) en Pieter van der Zwan verzorgden de afsluiting van de dag. Thema’s als intrinsieke motivatie als basis, superverbinders om te versnellen en vertrouwen in de regio en de bijbehorende ruimte daarvoor kwamen daarbij aan bod.

Met complimenten van Marjolijn werd de middag afgesloten: “Friesland is een echte koploper als het gaat om de inzet van preventie en de sociale basis. Een inspirerend voorbeeld voor de andere IZA-regio's.”

Sinds 2023 werken wij met diverse andere partijen in Fryslân samen aan FrIZA, met als doel de transitie van zorg naar gezondheid te versnellen. De brede preventie-opgaven binnen dit akkoord worden opgepakt vanuit de Friese Preventieaanpak, die de preventie-infrastructuur in de regio versterkt.

Op de foto: Pieter van der Zwan, DVG Marjolijn Sonnema en Aiko de Raaf